0
0
Recensie
Ans Markus is zonder twijfel een van de beroemdste vrouwelijke kunstenaars van ons land. Bekend werd ze met haar portretten van mensen in windsels. Een grote expositie in Museum de Fundatie laat zien dat haar oeuvre een stuk veelzijdiger is. Wel staat de mens daarin steeds centraal.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
In Markus’ werk komen vooral de gevoelens van die mens aan bod. Zo is onzekerheid een terugkerend thema. De windselschilderijen en de serie met gemaskerde vrouwen zijn daar goede voorbeelden van. Windsels en maskers verbergen het gezicht en daarmee de onzekerheid. De schilderijen symboliseren volgens de kunstenaar “bescherming tegen de boze buitenwereld. Ze gaan over kwetsbaarheid, over angst om alleen te zijn.”
De mannen in de recente schilderijenserie Verborgen verdriet beschermen zichzelf eveneens. Ditmaal niet met maskers of dergelijke, maar met hun eigen handen. Op elk portret zoomt Markus in op de handen voor het gezicht, die het verdriet voor de buitenwereld verborgen houden. De portretten zijn aangrijpend en het verdriet is bijna voelbaar.
Al even indrukwekkend, en ontroerend ook, zijn de schilderijen uit de serie De pijn van oud. Markus’ eigen moeder speelt daarin de hoofdrol. De intieme en verstilde beelden vertellen over dier laatste levensperiode, die zij doorbracht in een verzorgingstehuis.
De complete serie De cirkel is rond, sluit perfect aan op het voorgaande thema. In 24 schilderijen komt een heel leven voorbij, van baby, tot oude vrouw op haar sterfbed. Op enkele werken kunnen we de kunstenaar zelf herkennen, waarmee de serie een bijzonder zelfportret lijkt.
De expositie Als ik jou was… omvat voornamelijk series, vaak over de schaduwkanten van het leven, maar soms ook luchtiger. Boven, in het ‘ei’, hangen twee series waarin Markus odes brengt aan anderen. Aan collega-kunstenaars bijvoorbeeld. Die reeks bestaat in de meeste gevallen uit een mozaïek met als centraal punt een portret van de betreffende kunstenaar. Omringd door kleinere treffende schilderijtjes in zijn of haar stijl. Opmerkelijk is de mozaïek die Markus zelf als onderwerp heeft. Alsof ze een hommage aan zichzelf brengt.
De presentatie in de Fundatie is één helft van een dubbeltentoonstelling. Het tweede deel is te zien in Kasteel het Nijenhuis, onderdeel van het Zwolse museum. De expositie in het kasteel richt zich op Markus als beeldhouwster, een rol die ze nog maar enkele jaren vervult. De Fundatie zelf toont alvast één sculptuur, zeer herkenbaar een Markus, want voorzien van bronzen windsels.
Ans Markus – Als ik jou was…, t/m 17 april in Museum de Fundatie, Zwolle en Kasteel het Nijenhuis, Heino/Wijhe
Waardering (expositie in de Fundatie): @@@@@@@@@@
