0
0
Recensie
Rijke burgers in de Gouden Eeuw lieten zich veelvuldig portretteren, en als het even kon musicerend. Op meer dan tien procent van alle schilderijen uit die periode speelt muziek een rol. Bijvoorbeeld op Musicerend paar van de Zwolse kunstenaar Gerard ter Borch (1617-1681), uit de collectie van Stedelijk Museum Zwolle. Dat nam dat werk als uitgangspunt voor een gevarieerde tentoonstelling over muziek in de kunst.
Door: Evert-Jan Pol
Het stel op het lieflijke schilderij maakt duidelijk deel uit van de hogere klasse. Dat is niet alleen te zien aan hun kleding, maar ook aan de instrumenten waarmee Ter Borch hen afbeeldde. De vrouw bespeelt een cello (vermoedelijk een viola da gamba) en de man een klavecimbel. Beide waren populair bij de gegoede burgerij. Met dit portret toonden ze dus hun status aan.
Zoals de titel Muziek! Vier eeuwen muzikale kunst al doet vermoeden, was muziek ook in latere tijden een geliefd onderwerp voor kunstenaars. Vaak stond het maken van muziek centraal. Zoals op Blokfluit spelend meisje, een prachtig en aandoenlijk schilderij van Edith Pijpers (1886-1963). Maar niet zelden ging de aandacht vooral uit naar het instrument. Een heel fraai voorbeeld is het pointillistische schilderij Interieur met piano van Jo Koster (1868-1944).
Schilderstijlen veranderden, maar de kracht van het onderwerp bleef overeind. Het maakt niet uit een werk stamt uit de zeventiende, de twintigste of deze eeuw; zolang er een muziekinstrument op staat, krijgt het direct een positieve uitstraling.
Dat geldt bijvoorbeeld voor de aanwezige werken van Hendrik Valk (1897-1986), die opvallen door hun eenvoud. Ondanks miniem kleurgebruik (voornamelijk zwart en wit) zijn de voorstellingen van spelende muzikanten enorm vrolijk. De noten zijn zelfs bijna te horen. Of misschien komen die klanken uit andere zalen, want een tentoonstelling over muziek in de kunst kan natuurlijk niet zonder hoorbare melodieën.
Musicerend paar,
olieverf op doek, collectie Stedelijk Museum Zwolle.
Die klinken bijvoorbeeld uit speeldoosjes, maar ook uit bijzondere installaties. Zoals de DJ Scootmobiel van Olaf Mooij en Nico Parlevliets Tuning. Laatste is een wonderlijk ogend zichzelf bespelend instrument (schrik vooral niet!). Leuk detail zijn de koptelefoons met daarin gevangen de klassieke composities die Daan de Jong inspireerden tot het maken van zijn drieluik Ballade d’Arzon.
De schilderijen, tekeningen en installatie maken van Muziek een blije expositie. Met uitsluitend optimistische kunst, die de bezoeker een goed gevoel bezorgt.
Muziek! Vier eeuwen muzikale kunst, t/m 31 januari 2016 in Stedelijk Museum Zwolle
Waardering: @@@@@@@@@@
