0
0
Museum Flehite in Amersfoort en het Westfries Museum in Hoorn en hebben samen een schilderij gekocht van de zeventiende-eeuwse kunstenaar Matthias Withoos. Sottobosco met landschap en jachtstilleven is eerst vanaf morgen te zien in Amersfoort en vervolgens vanaf eind oktober in Hoorn.
Het schilderij vult een gat op in de collecties van beide musea op. Het doek laat verschillende specialiteiten van de meester zien. Het werk bevat drie Withoosgenres in één, namelijk een landschap, een jachtstilleven én een sottobosco, ofwel bosstilleven.
Gezamenlijke aankopen van musea komen bij oude schilderkunst niet vaak voor. Voor het Westfries Museum en Museum Flehite was de samenwerking juist vanzelfsprekend. Die bood een unieke kans om een sleutelstuk op te nemen van een kunstenaar waarmee ze beide een band hebben. Fijnschilder Matthias Withoos (1672-1703) werd namelijk geboren in Amersfoort en overleed in Hoorn. In beide steden werkte hij ook.
“We zijn trots dat we dankzij de samenwerking met het Westfries Museum een ontbrekend stuk van de kunstgeschiedenis van de steden kunnen delen met een groot publiek”, aldus Albert Boersma van de collectiecommissie van de OVF (Oudheidkundige Vereniging Flehite). De laatste jaren hebben de twee musea al schilderijen aan elkaar uitgeleend voor de tentoonstelling Withoos meets Withoos in Hoorn en de expositie Maestro van Wittel in Amersfoort, over Caspar van Wittel, een leerling van Withoos.
Op 21-jarige leeftijd vertrok Matthias Withoos naar Rome. Daar raakte hij door zijn gedetailleerde en natuurgetrouwe manier van schilderen in de gunst van kardinaal Leopoldo de Medici, voor wie hij dan ook schilderde tijdens zijn verblijf in de Italiaanse stad.
Samen met zijn collega en reisgenoot Otto Marseus van Schrieck ontwikkelde hij in Italië bovendien een heel nieuw genre stillevens, zogenaamde sotto boschi, in het Nederlands wel ‘bosgrondjes’ genoemd. Withoos moet veel kennis hebben gehad van de flora en fauna en zeker ook van de vergankelijkheidsymboliek met verwijzingen naar een goed en deugdzaam christelijk leven. Zijn stillevens herinneren de kijker aan het feit dat we maar korte tijd op aarde zijn en sporen aan tot bescheiden leven.
Na zijn terugkeer in Amersfoort in 1652 ontwikkelde Withoos zich niet alleen tot een gevierd schilder maar ook nog eens tot een vooraanstaand burger. Hij trouwde met Wendelina van Hoorn, wier ouders ook uit Hoorn kwamen en kreeg met haar acht kinderen. Het (protestantse) geloof dwong hem te vluchten naar Hoorn, de welvarende VOC-vrijhaven van de Gouden Eeuw, voordat de katholieke Fransen in 1672 Amersfoort bezetten. In Hoorn werd Withoos wederom succesvol als schilder.
Museum Flehite komt volgend jaar met een grote Withoos-tentoonstelling. Die zal bestaan uit bosgrondjes, jachtstillevens, vanitasstillevens, Italiaanse lusthoven, stadsgezichten en landschappen uit heel Europa. Uiteraard zal de nieuwe aanwinst niet ontbreken.
