0
0
Recensie
Op 8 januari 1962 botsten bij Harmelen twee passagierstreinen frontaal op elkaar. Met 93 doden en 52 gewonden is de treinramp de grootste uit de Nederlandse geschiedenis. Omdat het zestig jaar geleden is dat het ongeluk plaatsvond, besteedt het Spoorwegmuseum in Utrecht er een kleine presentatie aan.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Op de vroege ochtend van die fatale maandag hing er een dichte mist in de polder bij Harmelen. Om 9.15 uur vertrok stoptrein 464 uit Woerden richting Breukelen met circa 180 reizigers aan boord. Uit de andere richting naderde vanuit Utrecht sneltrein 164 met bestemming Rotterdam. Die trein, met 11 rijtuigen en ongeveer 900 inzittenden, had zes minuten vertraging. Met een vaart van 125 kilometer per uur passeerde de sneltrein een geel sein, het teken om af te remmen. De machinist merkte dit sein niet op, met een zware botsing tot gevolg.
De treinramp veroorzaakte een grote schok in Nederland. Journalisten en radio- en televisieploegen waren snel ter plekke om verslag uit te brengen van de enorme ravage en van de reddings- en bergingswerkzaamheden. Koningin Juliana onderbrak haar wintersportvakantie en bracht een bezoek aan de gewonden in de ziekenhuizen en aan de Buurkerk in Utrecht, waar de slachtoffers in gesloten kisten waren opgebaard. De treinramp was dusdanig van omvang dat er op 12 januari een dag van nationale rouw was.
Na een diepgaand onderzoek van de Spoorwegongevallenraad bleek dat de oorzaak van de ramp een menselijke fout was van de machinist van de sneltrein. Vanwege de dichte mist had hij het gele sein over het hoofd had gezien. De raad dwong de Nederlandse Spoorwegen daarom om landelijk een nieuw beveiligingssysteem in te voeren: de Automatische Treinbeïnvloeding (ATB). Die brengt de trein automatisch tot stilstand bij een rood sein.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Aan de hand van foto’s, een korte film en veel tekst vertelt de tentoonstelling het verhaal van de grote treinramp. Twee overblijfselen van de betrokken sneltrein liggen in een vitrine. De snelheidsmeter, die 107 kilometer per uur aangeeft, en de verbogen nummerplaat zijn indrukwekkende stille getuigen.
Omdat de expositie heel klein van omvang is, zou ik het Spoorwegmuseum daar niet speciaal voor bezoeken. Gelukkig is er in het voormalige treinstation nog veel meer interessants te zien, zoals prachtige treinen. Dus ga gerust eens heen als je nog niet geweest bent.
Treinramp Harmelen, t/m 30 oktober in het Spoorwegmuseum, Utrecht
Waardering: @@@@@@@@@@
