0
0
Stedelijk Museum Alkmaar presenteert komend najaar de allereerste overzichtstentoonstelling van het werk van Allart van Everdingen (1621-1675), die precies vierhonderd jaar geleden werd geboren in Alkmaar. Hij was de eerste schilder die het ruige Scandinavische landschap vastlegde.
In 1644 reisde de jonge kunstenaar door Noorwegen. Deze reis bleek bepalend voor zijn loopbaan. Hij maakte nadien talloze schilderijen, tekeningen en etsen van ruige landschappen met watervallen, blokhutten en sparren. Deze op het eerste gezicht realistische snapshots van de Noorse natuur blijken bij nadere beschouwing artistieke constructies te zijn, bedacht en uitgevoerd in de werkplaats.
Hiermee creëerde Van Everdingen een nieuw genre in de Nederlandse kunst, dat gretig aftrek vond en nagevolgd werd. Allarts imponerende berggezichten vormden bovendien in de negentiende eeuw een belangrijke inspiratiebron voor de schilders van de romantiek. Maar hij maakte meer: dramatische zee- en riviergezichten, Hollandse landschappen vol verhalende details en voorstellingen van de bronnen bij Spa.
Ook vervaardigde Van Everdingen een serie sprookjesachtige prenten van het verhaal van Reinaert de vos. Over Reinaert de vos worden al sinds de middeleeuwen verhalen verteld. Hij neemt andere dieren in de maling, maar ontloopt steeds zijn straf. Allart van Everdingen maakte rond 1670 een serie van 57 etsen over de vos. Ter voorbereiding op die prenten tekende hij veel ontwerpen. Zulk werkmateriaal werd meestal na gebruik weggegooid, maar in dit geval is het bewaard gebleven. Een selectie van deze prenten en tekeningen is onderdeel van de tentoonstelling.
Stedelijk Museum Alkmaar presenteert vaker tentoonstellingen over Alkmaarse meesters. Daarmee zet het museum minder bekende kunstenaars op de kaart en brengt het culturele rijkdom van het zeventiende-eeuwse Alkmaar voor het voetlicht.
Allart van Everdingens werk is vandaag de dag minder bekend. Ongetwijfeld speelt daarbij een rol dat een van zijn navolgers, Jacob van Ruisdael, uitgroeide tot de belangrijkste landschapsschilder van de zeventiende eeuw. Daardoor is Van Everdingen in de loop der tijd wat in de schaduw komen te staan. Onterecht, vindt het museum, dat Van Everdingens oeuvre verrassend rijk en gevarieerd noemt.
Allart van Everdingen (1621-1675) – Het ruige landschap, 18 september 2021 t/m 16 januari 2022 in Stedelijk Museum Alkmaar
