0
0
Nieuws
“Hartelijk welkom!” Met die woorden onthult Herman Pleij een nieuwe aanwinst van Museum Catharijneconvent in Utrecht. Het houten beeldje Maria met kind is voor het eerst te zien in de gisteren geopende tentoonstelling die de emeritus hoogleraar in het museum samenstelde.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Pleij zag het beeldje op de expositie Ontsnapt aan de Beeldenstorm die eind 2012, begin 2013 in het museum plaatshad. Hij was er zo van onder de indruk dat hij het heel graag wilde laten zien in zijn ‘eigen’ tentoonstelling. “Ik moest hem echter teleurstellen”, vertelt conservator Micha Leeflang. “Het was van een particulier en we wilden nu alleen stukken uit de eigen collectie tonen.”
Maar “de wonderen zijn de wereld nog niet uit”, aldus Leeflang. Want zo’n twee weken later nam kunsthandelaar Constant Vecht contact op met het museum. Hij wilde een Utrechts beeldje aanbieden op de Tefaf in Maastricht en vroeg zich af of het Catharijneconvent wellicht interesse zou hebben. Het bleek te gaan om niets minder dan Maria met kind.
Interesse had het museum zeker en met behulp van een aantal fondsen kon het de sculptuur aankopen. Een “aanwinst van nationaal belang” noemt het het werkje. De kunstenaar beeldde het kindeke Jezus namelijk op ongebruikelijk wijze af. Hij staat op de grond, terwijl Maria het kind gewoonlijk op de arm draagt. Zijn hemd valt open, waardoor oorspronkelijk zijn genitaliën zichtbaar waren. Deze zijn in latere tijd verwijderd, waarschijnlijk uit preutsheid. Opvallend ook is dat Jezus zijn hand op een boek legt en de toeschouwer lijkt te onderwijzen.
Wie het 28 centimeter hoge beeldje sneed, is niet exact bekend, maar de kunstenaar moet afkomstig zijn uit de directe omgeving van de vijftiende-eeuwse Utrechtse beeldhouwer Adriaen van Wesel. Dit leidden experts af uit het typerende eivormige gezicht van Maria en haar golvende haren met de scheiding in het midden.
Ooit werd het kunstwerk in Antwerpen verkocht. Dat blijkt uit een Antwerps keurmerk in de vorm van een handje. Eeuwen later is het weer terug in Utrecht, de stad waar het ontstond. Een bijnaam heeft de nieuwste aanwinst al. Toen Pleij de ingetogen glimlach van Maria zag, was het hem duidelijk: dit stuk is “de Mona Lisa van het Catharijneconvent”.
De zomer van Herman Pleij, t/m 4 september in Museum Catharijneconvent, Utrecht
